Tüketimi Etkileyen Beşeri Faktörler
TEMEL İHTİYAÇLAR
Temel ihtiyaçlar arttıkça tüketim artmaktadır. Çünkü bunlar zorunlu ihtiyaçlar olup ötelenmesi veya tehir edilmesi mümkün olmayan ihtiyaçlardır. Dünya nüfusu arttıkça veya yerleşmeler, aileler kalabalıklaştıkça temel ihtiyaçlar artmaktadır. Bu da tüketin artmasına neden olmaktadır. Nüfusun kalabalık olduğu yerler tüketimin fazla olduğu yerlerdir. Orhangazi’deki tüketim işleri, İstanbul’daki tüketim aynı ölçüde değildir. Örneğin, batı bölgelerinde nüfus fazla olduğundan ürünlerin pazarlanması kolay olurken doğu bölgelerinde nüfus az olduğundan ürünlerin pazarlanması zor olur. Bu durum sanayi tesislerinin buralarda kurulmasını zorlaştırmaktadır.
Tüketim Talebini Etkileyen Faktörler
1- Bir malın talebi toplumun istek ve ihtiyacına bağlıdır. Örneğin merdaneli çamaşır makinesini bu gün alan ve satan yoktur. Herkes otomatik makine istemektedir.
2- Bir malın talebi nüfusun büyüklüğüne bağlıdır. Bir ülkede çocuk oranı fazla ise çocuk giysisine talep de fazladır.
3- Bir malın talebi toplumun gelir düzeyi ile doğru orantılıdır. Gelir düzeyi yüksek kişiler temel ihtiyaçlarının dışında da talepte bulunurlar
4- Bir malın talebi o malın fiyatına da bağlıdır. Fiyat düştükçe talep de artar. Balığın fiyatı düşünce ete olan talep azalır.
5- Bir malın talebi başka bir malın fiyatına bağlıdır. Benzin fiyatları arttıkça oto gazla çalışan arabalara doğru bir talep artışı olur.
TANITIM REKLAM VE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI
Reklam: Mal ve hizmetler hakkında tüketicilerin bilgilendirilmesi ve etkilenmesi için kitle iletişim araçlarında ücret karşılığında söz, yazı, resim, görüntülerle sunulan yayınlardır.
Reklamın amacı; Bilgi verme, hatırlama ve ikna etme yoluyla ürünlerin satışlarını artırmaktır.
Tanıtım: İşletmeler, mallar ve hizmetler, kişiler hakkında kitle iletişim araçları ile sunulan haber niteliğindeki bilgilerdir.
Amacı; Karşılığında ücret almadan geniş kitleleri doğruluk derecesi yüksek haberle bilgilendirmedir. Kitleleri etkilemek ve ilgi uyandırmaktır.
Reklam ve tanıtım araçları; Radyo,televizyon, gazeteler, dergiler, internet, broşürler, pankartlar, afişler, duvar ilanları, el ilanları, tabela, kasetler, CD’ler, videokasetleri, sinema, tabela, ışıklı panolar, kataloglar vb. Bu tür araçlar ve faaliyetler tüketimi artıran etkidedir.
Reklam ve tanıtım faaliyetlerinden etkilenen ve bir mal ve hizmet almaya henüz karar verememiş insanlar bu sayede mal ve hizmetleri alarak tüketici durumuna gelmektedir. Bu araçların günümüzde tüketim faaliyetlerindeki önemi her geçen gün artmakta adeta bu araçlar yeni bir sektör haline gelmektedir. İzlediğimiz reklamlar evimizin içine girmiş, birer saatli bomba gibi tıklamaya başlıyor. Televizyon adeta elektronik bebek bakıcısı. Reklam önce onları tavlıyor, sonra hayal dünyalarına giriyor ve daha sonra tüketime dönüşüyor.Çocuklarımız özellikle gıda ve oyuncak ürünleri seçiminde en çok televizyon reklâmlarından etkilendiklerinin tespit edilmiştir.
GELİR DÜZEYİ
İnsanların tüketimlerinde en önemli etkendir. Gelir olmadan mal ve hizmetlere talep olmaz. İnsanlar yeterli gelirleri oldukça ancak tüketime girerler. Geliri attıkça tüketim için ayırdıkları bütçede artar. Gelir düzeyi az olan insanlar ancak zorunlu ihtiyaçları için kaynak ayırabilirken, zorunlu olmayan ihtiyaçlarına, lüks ihtiyaçlara imkan bulamaz. Gelir seviyesi arttıkça da zorunlu ihtiyaçların dışındaki ihtiyaçlara kaynak bulabilirler. İşçi, memur, çiftçi vb toplum kesimlerinde yeteli gelir olmadığı zaman piyasa durgunlaşır esnaf iş yapamaz hale gelir. Beyaz eşya, mobilya, ev, araba vb. alımları azalır. Bu, tüketimle gelir arasındaki bağlantıyı gösterir.
MODA
İnsanları tüketimime yönelten ve tüketimi artıran bir başka etkendir. Modayı takip etmek, moda olan ürünleri almak, başkalarında gördüklerini özenti yoluyla almaya çalışmak, tüketimi artırır. Özellikle de gençler ve bayanlar bu konuda hedef olan kitledir. İhtiyacı olmadığı halde yeni bir elbiseyi, ayakkabıyı almak veya turistik bir beldeyi ziyaret etmek, yeni açılan bir lokantada yemek yemeye gitmek, yeni model bir araba almak vb. istek ve arzular tüketimin artmasına neden olmaktadır.
TEKNOLOJİK GELİŞMELER
Bir yandan insanların yaşamlarını kolaylaştırmakta, bir yandan da hayat ve sağlık şartlarını iyileştirmektedir. Daha sağlıklı ve daha uzun ömür yaşayan ve daha fazla geliri olan insanlar daha fazla tüketici duruma gelmektedir. Teknolojik gelişmeler gün geçtikçe çeşitli mal ve hizmetlerin daha ucuza mal edilmesine neden olmaktadır. Üretilen malların ve hizmetlerin ucuzlaması tüketimin artmasına yol açmaktadır.
Teknolojik gelişmeler malların ucuzlamasını sağladığı gibi harika denilebilecek çok yeni ürünleri ortaya çıkarmakta; insanları moda da olduğu gibi cezb ederek İhtiyacı olmadığı halde daha iyisi, daha güzeli, daha fonksiyonlusu gibi yeni ürünlere yönelmektedir.
Kimi zaman da yükselen talep fiyatları düşürebilir. Bunun için en iyi örnek olarak bilgisayarlar ve elektronik ürünler verilebilir. Seri üretim teknikleri 1960’lı yıllardan beri, fiyatları yüzde 20 ila 30 düşürmektedir.
Beşeri Unsurların Üretim, Dağıtım ve Tüketim Süreçleri Üzerindeki Etkisi konusuna dönmek için buraya tıklayınız.
Temel ihtiyaçlar arttıkça tüketim artmaktadır. Çünkü bunlar zorunlu ihtiyaçlar olup ötelenmesi veya tehir edilmesi mümkün olmayan ihtiyaçlardır. Dünya nüfusu arttıkça veya yerleşmeler, aileler kalabalıklaştıkça temel ihtiyaçlar artmaktadır. Bu da tüketin artmasına neden olmaktadır. Nüfusun kalabalık olduğu yerler tüketimin fazla olduğu yerlerdir. Orhangazi’deki tüketim işleri, İstanbul’daki tüketim aynı ölçüde değildir. Örneğin, batı bölgelerinde nüfus fazla olduğundan ürünlerin pazarlanması kolay olurken doğu bölgelerinde nüfus az olduğundan ürünlerin pazarlanması zor olur. Bu durum sanayi tesislerinin buralarda kurulmasını zorlaştırmaktadır.
Tüketim Talebini Etkileyen Faktörler
1- Bir malın talebi toplumun istek ve ihtiyacına bağlıdır. Örneğin merdaneli çamaşır makinesini bu gün alan ve satan yoktur. Herkes otomatik makine istemektedir.
2- Bir malın talebi nüfusun büyüklüğüne bağlıdır. Bir ülkede çocuk oranı fazla ise çocuk giysisine talep de fazladır.
3- Bir malın talebi toplumun gelir düzeyi ile doğru orantılıdır. Gelir düzeyi yüksek kişiler temel ihtiyaçlarının dışında da talepte bulunurlar
4- Bir malın talebi o malın fiyatına da bağlıdır. Fiyat düştükçe talep de artar. Balığın fiyatı düşünce ete olan talep azalır.
5- Bir malın talebi başka bir malın fiyatına bağlıdır. Benzin fiyatları arttıkça oto gazla çalışan arabalara doğru bir talep artışı olur.
TANITIM REKLAM VE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI
Reklam: Mal ve hizmetler hakkında tüketicilerin bilgilendirilmesi ve etkilenmesi için kitle iletişim araçlarında ücret karşılığında söz, yazı, resim, görüntülerle sunulan yayınlardır.
Reklamın amacı; Bilgi verme, hatırlama ve ikna etme yoluyla ürünlerin satışlarını artırmaktır.
Tanıtım: İşletmeler, mallar ve hizmetler, kişiler hakkında kitle iletişim araçları ile sunulan haber niteliğindeki bilgilerdir.
Amacı; Karşılığında ücret almadan geniş kitleleri doğruluk derecesi yüksek haberle bilgilendirmedir. Kitleleri etkilemek ve ilgi uyandırmaktır.
Reklam ve tanıtım araçları; Radyo,televizyon, gazeteler, dergiler, internet, broşürler, pankartlar, afişler, duvar ilanları, el ilanları, tabela, kasetler, CD’ler, videokasetleri, sinema, tabela, ışıklı panolar, kataloglar vb. Bu tür araçlar ve faaliyetler tüketimi artıran etkidedir.
Reklam ve tanıtım faaliyetlerinden etkilenen ve bir mal ve hizmet almaya henüz karar verememiş insanlar bu sayede mal ve hizmetleri alarak tüketici durumuna gelmektedir. Bu araçların günümüzde tüketim faaliyetlerindeki önemi her geçen gün artmakta adeta bu araçlar yeni bir sektör haline gelmektedir. İzlediğimiz reklamlar evimizin içine girmiş, birer saatli bomba gibi tıklamaya başlıyor. Televizyon adeta elektronik bebek bakıcısı. Reklam önce onları tavlıyor, sonra hayal dünyalarına giriyor ve daha sonra tüketime dönüşüyor.Çocuklarımız özellikle gıda ve oyuncak ürünleri seçiminde en çok televizyon reklâmlarından etkilendiklerinin tespit edilmiştir.
GELİR DÜZEYİ
İnsanların tüketimlerinde en önemli etkendir. Gelir olmadan mal ve hizmetlere talep olmaz. İnsanlar yeterli gelirleri oldukça ancak tüketime girerler. Geliri attıkça tüketim için ayırdıkları bütçede artar. Gelir düzeyi az olan insanlar ancak zorunlu ihtiyaçları için kaynak ayırabilirken, zorunlu olmayan ihtiyaçlarına, lüks ihtiyaçlara imkan bulamaz. Gelir seviyesi arttıkça da zorunlu ihtiyaçların dışındaki ihtiyaçlara kaynak bulabilirler. İşçi, memur, çiftçi vb toplum kesimlerinde yeteli gelir olmadığı zaman piyasa durgunlaşır esnaf iş yapamaz hale gelir. Beyaz eşya, mobilya, ev, araba vb. alımları azalır. Bu, tüketimle gelir arasındaki bağlantıyı gösterir.
MODA
İnsanları tüketimime yönelten ve tüketimi artıran bir başka etkendir. Modayı takip etmek, moda olan ürünleri almak, başkalarında gördüklerini özenti yoluyla almaya çalışmak, tüketimi artırır. Özellikle de gençler ve bayanlar bu konuda hedef olan kitledir. İhtiyacı olmadığı halde yeni bir elbiseyi, ayakkabıyı almak veya turistik bir beldeyi ziyaret etmek, yeni açılan bir lokantada yemek yemeye gitmek, yeni model bir araba almak vb. istek ve arzular tüketimin artmasına neden olmaktadır.
TEKNOLOJİK GELİŞMELER
Bir yandan insanların yaşamlarını kolaylaştırmakta, bir yandan da hayat ve sağlık şartlarını iyileştirmektedir. Daha sağlıklı ve daha uzun ömür yaşayan ve daha fazla geliri olan insanlar daha fazla tüketici duruma gelmektedir. Teknolojik gelişmeler gün geçtikçe çeşitli mal ve hizmetlerin daha ucuza mal edilmesine neden olmaktadır. Üretilen malların ve hizmetlerin ucuzlaması tüketimin artmasına yol açmaktadır.
Teknolojik gelişmeler malların ucuzlamasını sağladığı gibi harika denilebilecek çok yeni ürünleri ortaya çıkarmakta; insanları moda da olduğu gibi cezb ederek İhtiyacı olmadığı halde daha iyisi, daha güzeli, daha fonksiyonlusu gibi yeni ürünlere yönelmektedir.
Kimi zaman da yükselen talep fiyatları düşürebilir. Bunun için en iyi örnek olarak bilgisayarlar ve elektronik ürünler verilebilir. Seri üretim teknikleri 1960’lı yıllardan beri, fiyatları yüzde 20 ila 30 düşürmektedir.
Beşeri Unsurların Üretim, Dağıtım ve Tüketim Süreçleri Üzerindeki Etkisi konusuna dönmek için buraya tıklayınız.
Yorumlar
Yorum Gönder