İtalya

Yüz ölçümü: 301 277 km2
Nüfusu: 60 milyon
İdare şekli: Cumhuriyet
Başkenti: Roma
Resmi dili: İtalyanca
Dini: Hristiyanlık

Akdeniz'e doğru çizme şeklinde sokulan İtalya, aynı adlı yanmada üzerindedir. Bu yarımada kuzey-güney yönünde 1250 km uzunluktadır. Güneyde çizmenin ucundan Messina Boğazı ile ayrılan Sicilya ve batıdaki Sardinya adaları da İtalya'ya aittir. İtalya'nın doğusunda Adriya denizi, batısında Tiren denizi ve güneyinde İyon denizi bulunur. Kuzey kesiminde Fransa, İsviçre, Avusturya ve Slovenya ile komşudur.

İtalya Tarihi

Tarihi çok eskiye dayanan İtalya, 19. yüzyılın sonlan ile 20. yüzyılın başlannda denizaşın ülkelerde koloniler kurmuştur (Libya, İtalya Somalisi ve Etiyopya gibi). Ancak 2. Dünya Savaşı'nda yenilmesiyle bugünkü smırlanna çekilmiştir. Ülkede diktatörlük rejimi yıkılarak 1946'da cumhuriyet ilan edilmiştir.

İtalya'nın Yüzey Şekilleri

Alp dağ kuşağı içinde yer alan ülkede birkaç sıra halinde kuzeybatı-güneydoğu yönünde Apenin dağlan uzanır. Ülkenin kuzeyinde Alp dağları yükselir. Burası İtalya'nın en yüksek ve engebeli sahasıdır; yükseklik 4000 m'yi aşar (İtalya-Fransa sınırında Mont Blanc 4808 m).

Alp dağlarındaki bazı geçitlerle Batı ve Orta Avrupa'ya kara yolu ulaşımı sağlanır. Önemli geçitler; İtalya-Fransa sınırındaki St. Bernard (Sen Bernar) ile Avusturya hududundaki Brenner (Brenır)'dir. Ülkenin en önemli ve verimli tarım sahası, kuzeydoğuda Adriya denizine doğru uzanan Po nehrinin oluşturduğu Po ovasıdır.


Daha Büyük Görüntüle

Alp dağlan, Sicilya adasında da devam eder. Bu adadaki Etna yanardağında zaman zaman volkanik püskürmeler olur (Resim 45). Aynca Sicilya adasının kuzeyinde volkanik faaliyetler sonucu oluşmuş Stromboli, Lipari ve Vulkano gibi çok sayıda ada bulunur. Sardinya adası da engebeli bir yapı gösterir; ancak Sicilya adası kadar yüksek değildir.

İtalya İklimi ve Bitki Örtüsü

İtalya'nın güney kesiminde yazlan sıcak ve kurak, kışlan ılık ve yağışlı Akdeniz iklimi etkilidir. Ancak, ülkenin iç ve kuzey kısımlannda kış mevsimi soğuk geçer. Mesela karasal iklimin görüldüğü Po ovasında ocak ayı ortalama sıcaklığı 0°C dolayındadır. Ancak yazın sıcaklık 25°C-27°C'yi bulur. Güneydeki kıyı bölgesinde kışın sıcaklık 10°C-12°C dolayındadır. Apenin dağlannın Tiren denizine bakan yamaçlan bol miktarda yağış alır (Yıllık yağış ortalaması 3000 mm). Buna karşılık Po oluğuna daha az yağış (600-1000 mm) düşer.

İtalya'nın kıyı bölgelerinde Akdeniz bitki örtüsünü oluşturan maki ve kızılcam ormanlan yer alır. Dağlık alanlarda ve kuzeyde geniş yapraklı (meşe, kestane, kayın), yükseklerde iğne yapraklı ormanlar vardır.

İtalya Nüfusu ve Yerleşmesi

İtalya'da farklı etnik gruplara mensup insanlar yaşamaktadır. Ülkenin nüfusu; başka ülkere olan göçler ile 1. ve 2. Dünya savaşlarında çok sayıda insanın hayatını kaybetmesinden dolayı çok yavaş artmıştır. Son yıllarda da nüfus azalması sürecine girmiştir. Nüfus dağılışı bölgelere göre çok farklıdır. Kıyı ve ovalık alanlarda (Po ve Venedik ovalan) nüfus yoğunluğu fazladır. Dağlık kesimler (özellikle 1000 metrenin üzerinde) çok tenhadır. Ülkede sanayileşme, kırlardan kentlere doğru göçü artırmıştır. Bu nedenle nüfusun üçte ikisi, nüfusu 100 binin üzerindeki kentlerde yaşar. Sanayi, bankacılık ve ticaretin etkin olduğu Milano ve Napoli, metropol özellikte kalabalık merkezlerdir. Diğer önemli merkezler; Torino, Verona ve Cenovadır. İdari ve tarihi bir kent olan Roma da, kalabalık kentler arasındadır.

Kolezyum

İtalya Ekonomisi

İtalya, dünyanın sayılı sanayileşmiş zengin ülkeleri arasındadır. 2. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan bu ülke, Amerika Birleşik Devletleri'nin yardımı ile 1950'den itibaren hızlı bir sanayileşme sürecine girmiştir. İtalya'daki sanayi tesislerinin çoğu ham maddelerini yurt dışından karşılamaktadır.

Ülkenin % 40'mda tarım yapılır. Tahıl (buğday, arpa, pirinç, mısır), şeker pancarı, sebze ve meyveler (elma ve turunçgil), zeytin ile yem bitkileri yetiştirilir. Po ovasında modern tarım sistemleri uygulanır. Meyve ağaçlarının yan dallan budanarak oluşturulan açık alanlarda tahıl ve yem bitkileri yetiştirilir. Apenin dağlanmn orta ve kuzey bölümünde üzüm ve zeytin üretilir.
Hayvancılık çok gelişmiştir; et ve süt ürünleri üretimi fazla olup bunlann bir bölümü ihraç edilir. Koyun ve keçi, dağlık alanlarda ve adalarda beslenir. Adriya denizi kıyılarında ve Sicilya adasının güney kısmında balık avlanır.

İtalya maden yatakları yönünden fakir sayılır. Sadece az miktarda Elbe adasında demir, Sardinya adasında boksit, Cenova yakınında manganez yataklan vardır. Po ovasında doğal gaz yatakları bulunur. Alp dağlanndan dünyanın en kaliteli mermerleri çıkarılır.

İtalya'da; demir-çelik, kara taşıtlan, iş makineleri, elektrikli ve elektronik eşya, kimyasal maddeler (gübre, sentetik lif, plastik), dokuma, ayakkabı ve imalat ürünleri üreten sanayi kollan gelişmiştir. İtalya, dünyada en fazla otomobil üreten ülkeler arasındadır. Sanayi tesisleri daha çok ülkenin kuzeyinde kurulmuştur.

Ülkedeki zengin tarihi eserler, doğal güzellikler ve plajlar, turizm sektörünün gelişmesini sağlamıştır. Bu nedenle İtalya'ya her yıl milyonlarca turist gelmektedir. Po ovası kenanndaki Venedik, tarihi eserleri ve su yollan ile İtalya'nın bir sembolü haline gelmiştir.

Bu ülke ile ticari ilişkilerimiz gelişmiştir. İtalya'dan kara taşıtları, taş, toprak, metal cevheri işleyen makine ve cihazlar, motorin, dokuma tezgahı ile işlenmiş deri almaktayız. İtalya'ya ağır fuel-oil, pamuk ipliği, pamuk, iç fındık, kolemanit ve demir-çelik ürünleri satmaktayız.