Bakterilerin Beslenmeleri

Bazı bakteriler ototrof olup, fotosentez veya kemosentez yaparlar. Çoğunluğu ise hetetrof olup, saprofit veya parazit yaşarlar.

Saprofit Bakteriler

Bakterilerin büyük çoğunluğunu oluşturur. Besinlerini bulundukları ortamlardan hazır sıvılar olarak alırlar. Nemli, ıslak ve çürükler üzerinde yaşarlar. En çok amino asit, glikoz ve vitamin gibi besinleri ortamdan alırlar. Bu tür bakteriler dış ortama salgıladıkları enzimlerle bitki ve hayvan ölülerini daha basit organik maddelere parçalayarak onların çürümesini sağlarlar. Böylece toprağın humusunu arttırırlar. Hem de kendilerine besin sağlarlar. Çürütme sonucu çeşitli kokular meydana gelir. Bu yüzden bu olaya "kokuşma" denir. Bazı saprofit bakteriler, sütün yoğurt ve peynir olarak mayalanmasını sağlar.

Saprofitler, dünyada madde devrinin tamamlanmasında önemli rol oynadıklarından hayat için mutlaka gereklidirler.

Parazit Bakteriler

Besinlerini cansız ortamdan değil de, üzerlerinde yaşadıkları canlılardan temin ederler. Çünkü sindirim enzimleri yoktur. Bunların bazıları konak canlıya fazla zarar vermeden yaşayabilirler. Sadece onun besinlerine ortak olurlar. Kalın bağırsağımızdaki Escherichia coli bunun en iyi örneğidir. Bazı parazit bakteriler ise konak canlının ölümüne bile sebep olabilen hastalıklara yol açarlar. Bunlara Patojen bakteriler denir. Patojenler ya toksinler çıkararak ya da konak canlının enzim ve besinlerini kullanarak zarar verirler. Toksinler ya dışarı atılır (Ekzotoksin), ya da bakterinin içinde kalır (Endotoksin). içeride kalan toksinler, bakteriler ölünce zararlı hale geçerler. Canlıların patojen bakterilere ve toksinlerine karşı oluşturduğu savunmaya "Bağışıklık" denir. Parazit bakterilerin üremeleri hızlıdır.

Fotosentetik Bakteriler

Sitoplazmalannda serbest klorofil taşırlar. Bazı türler aynen bitkiler gibi fotosentez yaparlar. Bazı türler ise fotosentezlerinde elektron kaynağı olarak H2O yerine H2S ve H2 kullanırlar.

I. CO2 + H2O ---> Besin + O2 (Fotosentetik Bakteriler)
II. CO2 + H2S ---> Besin + S (Kükürt Bakterileri)
III. CO2 + H2 ---> Besin (Hidrojen Bakterileri)

Kemosentetik Bakteriler

Bu bakteriler de madde devrinde çok önemlidirler. Bazı inorganik maddeleri oksitleyerek onları zararsız hale getirirler. Oluşan maddeler ise bitkilerce mineral tuzları olarak kullanılır. Bu oksitleme reaksiyonları sonucu açığa kimyasal enerji çıkar. Bu enerjiylede CO2 indirgemesi yaparak besinlerini sentez ederler. Işık ve klorofil gerekli değildir. Oksijen kullanılır. Kemosentetik bakteriler en çok azotlu, kükürtlü, demirli maddeleri oksitlerler.

* NH3 + O2 ---> HNO2 + H2O + Kalori (Nitrosomonas)
* HNO2 + O2 ---> HNO3 + Kalori (Nitrabacter)
* H2S + O2 ---> H2O + S + Kalori (Kükürt Bakterileri)
* FeCO3 + O2 + H2O ---> Fe(OH)3 + CO2 + Kalori (Demir Bak)
* N2 + O2 ---> NO2 + Kalori (Azot Bakterileri)

Kemosentez Sonucu

I. Bazı zararlı maddeler ortadan kaldırılmış
II. Bitkilerin alabileceği tuzlar oluşturulmuş
III. Kimyasal enerji kazanılmış
IV. Organik besin sentezlenmiş olmaktadır.