Hücre Kümeleri ve Koloniler

Tabiatta birçok canlı türü, tek hücreli olarak yaşamaktadır. Bazı hücreler ise bir araya gelerek jelatinimsi bir kılıfla sarılı olarak bulunur ve böyle yaşarlar. Bu hücre kümelenmesine "koloni" denir. Koloniyi oluşturan hücrelerin yapı ve büyüklükleri benzerdir. Çok hücreli kompleks bitki ve hayvanlardaki gibi doku ve organlaşma yoktur. Ancak koloniyi oluşturan hücreler kendi aralarında basitçe gruplaşarak iş bölümü yapmışlardır. Bu sebepten bilim adamları kolonileri tek hücrelilerle kompleks çok hücreliler arasında bir geçit olarak kabul ederler. En tanınmış iki koloni Pandorina ve Volvox'tur.

Pandorina: En çok havuz suyunda bulunur. Hepsi ikişer kamçılı olup, 16 hücreden oluşur. Hücreleri klorofilli olup her hücre hayatsal olaylarını kendisi gerçekleştirir. İş bölümü olarak, sadece en dışta bulunan hücreler kamçılarıyla koloniyi hareket ettirirler.

Volvox Kolonisi

Volvox: Pandorinadan çok daha gelişmiştir. Hücre sayısı 8.000 - 40.000 kadardır. Hücrelerinin yapısı tek hüreli su yosunlarından olan, Clamidomonas'a benzer. Koloninin çapı 0,5 mm olup, içi boş bir küre gibidir. Hücreler birbirlerine sitoplazmik bağlarla bağlanmıştır.

Koloni üç tip hücreden oluşur:

a) Dış kısımdaki hücrelerin kloroplast, kontraktil koful ve ikişer kamçıları vardır. Beslenme, hareket ve bakterinin korunmasını sağlarlar.
b) İç kısımdaki hücreler kamçısızdır.Kontraktil koful ve göz lekeleri vardır.
c) İç kısımdaki hücrelerin bir kısmı ise üremede görevlidir. Hem eşeyli, hem de eşeysiz üremeyi gerçekleştirirler.

Görüldüğü gibi volvox hücreleri kendi işlerini yapmakla beraber koloninin de faydasına olan görevler üstlenmişlerdir. Çok hücrelilerdeki doku ve organlara benzeyen bir iş bölümü vardır.