Tarihe Yardımcı Bilimler
Tarih bilimi, insan topluluklarının yaşayışlarını, kültürlerini incelerken bazı bilimlerden yararlanır.
Arkeoloji (Kazılar Bilimi): Toprak veya su altında kalan tarihi eserlerin gün ışığına çıkarılmasını ve incelenmesini sağlar. Özellikle, yazının bilinmediği tarih öncesi dönemin aydınlatılmasında oldukça etkilidir.
Coğrafya (Yer Bilgisi): İnsan topluluklarının yaşam biçimleri ve kültürel yapıları incelenirken o topluluğun yaşadığı coğrafya tüm özellikleriyle bilinmelidir. Tarihçi, gerekli olan iklim, yüzey şekilleri, ulaşım, toprak yapısı ve su kaynaklarıyla ilgili bilgileri coğrafya (Yer Bilgisi) biliminden alır. Özellikle ekonomik ve beşeri coğrafyanın tarih bilimine katkısı büyüktür.
Paleografya (Eski Yazılar): Sümerler'den günümüze kadar gelen, eski yazıları inceleyen bilim dalıdır. Özellikle Mezopo¬tamya, Mısır ve Eski Anadolu Tarihini; aydınlığa kavuşturmuştur.
Numizmatik (Para Bilimi): Lidyalılardan başlayarak paranın gelişimi, paraya dayalı ticaretin gelişmesi, para-ekonomik yapı ilişkisi, para bilimi sayesinde açıklığa kavuşturulur.
Filoloji (Dil Bilimi): Yaşayan dilleri inceleyerek, diller arasındaki akrabalıkları, kelime alışverişini, dillerin birbirlerine etkilerini araştıran bilim dalıdır. Tarih bilimine ulusların göçlerini incelemede yardımcı olur.
Etnoğrafya (Kültür Bilimi): Ulusal kültürleri inceleyerek tarih bilimine yardımcı olur.
Heraldik (Arma Bilimi): Tarihte kullanılan armaları inceleyen bir bilim dalıdır.
Epigrafya (Anıtlar Bilimi): Eski anıtları, mezarlardaki yazıları, cami, medrese, köprü gibi eski eserlerdeki kitabeleri inceler. Böylece eserleri yapan toplumun din ve inanışı, sosyal yaşayışı, siyasal ilişkileri öğrenilir.
Kronoloji (Takvim Bilimi): Tarih olaylarının zaman içinde incelenebilmesi için, bir zaman ölçüsü ve zaman başlangıcına ihtiyaç vardır. Böylece tarihi olayların zamanı belirlenir.
Sosyoloji (Toplum Bilimi): İnsan topluluklarının yaşayışlarını, kurdukları kurumlan ve bu kurumların toplumsal hayata etkilerini inceleyerek tarihe yardımcı olur.
Diplomatik (Diplomasi): Devletler arasındaki siyasal ilişkileri araştıran bir bilim dalıdır. İlgi alanı antlaşmalardır.
• Tarihteki ilk yazılı antlaşma Mısır ve Hitit devletleri arasında imzalanan Kadeş Antlaşmasıdır (M.Ö. 1280).
Karbon 14 Metodu: Her türlü maddenin x ışınlarıyla kesin olarak yaşını belirleyen bilimsel yöntemdir.
Antropoloji: Fiziki antropoloji, insan ırklarını inceler. Sosyal antropoloji, insan topluluklarının kültürel gelişimin inceler.
Jenoloji: Soy kütüğüdür. Devletleri yöneten aileleri inceler.
Sigilografi: Mühür bilimidir
Onomastik (Toponomi): Yer adlarını inceler.
Antroponimi: Şahıs adlarını inceler.
Ekonomi: Üretim ilişkileri ve üretim araçlarının gelişimini irdeler.
Arkeoloji (Kazılar Bilimi): Toprak veya su altında kalan tarihi eserlerin gün ışığına çıkarılmasını ve incelenmesini sağlar. Özellikle, yazının bilinmediği tarih öncesi dönemin aydınlatılmasında oldukça etkilidir.
Coğrafya (Yer Bilgisi): İnsan topluluklarının yaşam biçimleri ve kültürel yapıları incelenirken o topluluğun yaşadığı coğrafya tüm özellikleriyle bilinmelidir. Tarihçi, gerekli olan iklim, yüzey şekilleri, ulaşım, toprak yapısı ve su kaynaklarıyla ilgili bilgileri coğrafya (Yer Bilgisi) biliminden alır. Özellikle ekonomik ve beşeri coğrafyanın tarih bilimine katkısı büyüktür.
Paleografya (Eski Yazılar): Sümerler'den günümüze kadar gelen, eski yazıları inceleyen bilim dalıdır. Özellikle Mezopo¬tamya, Mısır ve Eski Anadolu Tarihini; aydınlığa kavuşturmuştur.
Numizmatik (Para Bilimi): Lidyalılardan başlayarak paranın gelişimi, paraya dayalı ticaretin gelişmesi, para-ekonomik yapı ilişkisi, para bilimi sayesinde açıklığa kavuşturulur.
Filoloji (Dil Bilimi): Yaşayan dilleri inceleyerek, diller arasındaki akrabalıkları, kelime alışverişini, dillerin birbirlerine etkilerini araştıran bilim dalıdır. Tarih bilimine ulusların göçlerini incelemede yardımcı olur.
Etnoğrafya (Kültür Bilimi): Ulusal kültürleri inceleyerek tarih bilimine yardımcı olur.
Heraldik (Arma Bilimi): Tarihte kullanılan armaları inceleyen bir bilim dalıdır.
Epigrafya (Anıtlar Bilimi): Eski anıtları, mezarlardaki yazıları, cami, medrese, köprü gibi eski eserlerdeki kitabeleri inceler. Böylece eserleri yapan toplumun din ve inanışı, sosyal yaşayışı, siyasal ilişkileri öğrenilir.
Kronoloji (Takvim Bilimi): Tarih olaylarının zaman içinde incelenebilmesi için, bir zaman ölçüsü ve zaman başlangıcına ihtiyaç vardır. Böylece tarihi olayların zamanı belirlenir.
Sosyoloji (Toplum Bilimi): İnsan topluluklarının yaşayışlarını, kurdukları kurumlan ve bu kurumların toplumsal hayata etkilerini inceleyerek tarihe yardımcı olur.
Diplomatik (Diplomasi): Devletler arasındaki siyasal ilişkileri araştıran bir bilim dalıdır. İlgi alanı antlaşmalardır.
• Tarihteki ilk yazılı antlaşma Mısır ve Hitit devletleri arasında imzalanan Kadeş Antlaşmasıdır (M.Ö. 1280).
Karbon 14 Metodu: Her türlü maddenin x ışınlarıyla kesin olarak yaşını belirleyen bilimsel yöntemdir.
Antropoloji: Fiziki antropoloji, insan ırklarını inceler. Sosyal antropoloji, insan topluluklarının kültürel gelişimin inceler.
Jenoloji: Soy kütüğüdür. Devletleri yöneten aileleri inceler.
Sigilografi: Mühür bilimidir
Onomastik (Toponomi): Yer adlarını inceler.
Antroponimi: Şahıs adlarını inceler.
Ekonomi: Üretim ilişkileri ve üretim araçlarının gelişimini irdeler.
Yorumlar
Yorum Gönder