Akarsu Vadileri

İçinde akarsu yatağının bulunduğu sürekli iniş gösteren uzun çukurlardır. Akarsu kaynağından ağız kesimine kadar devam eden bu çukurluklar, aşındırma farklılıklarına göre çeşitli şekillerde bulunur.

Sıradağların ya da sert yükseltilerin akarsular tarafından derince yarılmasıyla boğaz ya da yarma vadiler oluşur. Türkiye'de özellikle Kuzey Anadolu dağları ile Toroslar'ı yaran Kızılırmak, Yeşilırmak, Seyhan, Ceyhan gibi akarsular bu tür vadiler oluşturmuştur.
Engebeli arazilerdeki sert kütleler içinde akarsuyun derine aşındırması sonucu oluşan ve "V" harfine benzeyen vadilere çentik ya da kertik vadi adı verilir. Bu vadiler genelde dik yamaçlı ve tabansızdır. Türkiye'deki akarsuların büyük bir bölümü bu tür vadilerdir.
Akarsuyun düzlüğe ulaştığı yerlerde oluşan, tabanları akarsuyun getirdiği alüvyonlarla dolu geniş vadilere ise tabanlı vadi denir. Bu nedenle bu vadilerdeki akarsuların kenarları tarım alanı olarak kullanılır. Ege Bölgesi'nin kıyı kesimindeki Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes akarsularının vadileri bu tür vadilerdir.
Genellikle kireç taşı gibi çözünebilir türdeki taşlardan oluşmuş yatay tabakaların akarsular tarafından derine doğru aşındırılmasıyla oluşmuş yamaçları basamaklı vadilere ise kanyon adı verilir.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Coğrafya Dersleri Kazanımları Listesi

Coğrafi Konumun Türkiye Ekonomisine Etkileri

2014 TÜİK Tarım ve Hayvancılık Verileri