Ekoloji Nedir?
Ekoloji, bir anlamda çok yeni bir dal sayılırken diğer bir yönden de epey eskidir. Yakın zamana kadar biyolojinin içinde önemsiz bir araştırma dalı gibi görülmüşse de, bitki ve hayvanların çevreleriyle olan ilişkilerini araştıran bir bilim dalı olarak da ifade edebiliriz. Ekoloji başka bir ifade ile, disiplinler arası bir bilim dalıdır. "Ekoloji", 1867 yılında ilk olarak Alman biyoloji uzmanı Ernest Haeckel tarafından kullanılmıştır. Sözcük anlamı, konut veya ev bilimi olarak ifade edilmiştir. Ekoloji, çeşitli türdeki canlıların çevreleri ile uyumlu olarak nasıl yaşamlarını sürdürdüklerini veya bu canlı varlıkların hangi şartlar altında besinlerini ve ihtiyaçlarını karşıladıklarını ve çeşitli fonksiyonların ne tür bir canlı topluluğu içinde yürütüldüğünü inceleyen bilim koludur.
Yakın zamana kadar ekoloji, biyolojinin bir kolu olarak flora ve faunanın çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bir disiplin olarak tanımlanırken, günümüz koşullarında çevre sorunlarının önem kazanması ve ekolojinin daha iyi anlaşılabilmesi için insan doğa ilişkileri ile de sıkı bir bağlantı içine girmiş ve doğa bilimleri içinde kendinden söz ettirmiştir. Geniş anlamda ekolojinin tüm doğa bilimleri ile olan sınırını ayırmak güçtür.
Canlılar arasındaki ilişkilerde hangi organizmanın hangi organizmayla beslendiği ekolojinin önemli konuları arasındadır. Canlılar arasında beslenme sistemi, bir organizmanın ötekini besin kaynağı elde etmek için yok etmesi şeklindedir. Bunu da ekolojik rekabet olarak ifade edebiliriz. Ekolojinin diğer bilim dallarından ve biyolojiden ayrılan bir yönü de, ekolojinin bir canlıya ait organları ve bu ortam ile çevresindeki cansız ortam arasındaki ilişkileri İnceleme sorumluluğunu da üstlenmiş olmasıdır. Ekolojinin tarifi bir çok yönden yapılmış ve bir çok kere de değişime uğradığı görülmüştür. Bilindiği gibi ilk defa canlı organizmalar arasında ilişkiler öne çıkarılmış ve zamanla gelişen ortam İçinde ilişkiler ağırlık kazanmış, bu suretle ortamın yapısı, karakteri, hatta çeşitli su içi sistemleri incelenmiş ve canlı organizmalarla ortam arasındaki ilişkileri inceleyen bilim kolu olarak ortaya çıkmış ve zamanımızda önemli sorunların çözülmesine ışık tutmuştur.
a. Dayanışma: Ekoloji uzmanı Barry Commoner'a göre ekolojinin önemli kuralı, herşeyin bir diğerine ilişkin olmasıdır. Yani, bir organizmanın çalışmasını sürdürebilmesi için diğer bir organizma ile bağlı ve onun etkileşim alanı içinde faaliyet göstermesi gerekir. Ormanlar, ağaçlardan dökülen yaprakların, yine ağaçların kendi kökleri tarafından emilerek, besin maddelerini sağlayabilmeleri için, bulunduğu alandaki mikroskobik organizmalara ihtiyaç gösterir.
b. Sınırlama: Ekosistem içinde hiçbir organizma ya da tür sonsuz büyümez. Yörenin hayvan ve bitki türleri (Flora ve Fauna)'nin toplam sayıları ekosistem kaynaklarına uygun olmalıdır. Örneğin; Dünyanın genel ekosisteminde toplam hayvan enerjisi organik bileşiklerde bulunan güneş enerjisi miktarı ile sınırlanmıştır.
c. Bağlılık: Canlılar ve cansızlar arasında karmaşık, anlaşılması zor karşılıklı bir ilişki vardır. Canlılar yaşamak için birbirlerine bağımlıdırlar. İnsanlar, 02 alabilmek için bitkilere bağımlıdırlar. Bitkiler ise, fotosentez için gerekli CO2'yi havadan alırlar. Havadaki CO2'nin sürekli yenilenmesi, bitkileri, insan ve hayvanları bağımlı kılar.
Yakın zamana kadar ekoloji, biyolojinin bir kolu olarak flora ve faunanın çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bir disiplin olarak tanımlanırken, günümüz koşullarında çevre sorunlarının önem kazanması ve ekolojinin daha iyi anlaşılabilmesi için insan doğa ilişkileri ile de sıkı bir bağlantı içine girmiş ve doğa bilimleri içinde kendinden söz ettirmiştir. Geniş anlamda ekolojinin tüm doğa bilimleri ile olan sınırını ayırmak güçtür.
Canlılar arasındaki ilişkilerde hangi organizmanın hangi organizmayla beslendiği ekolojinin önemli konuları arasındadır. Canlılar arasında beslenme sistemi, bir organizmanın ötekini besin kaynağı elde etmek için yok etmesi şeklindedir. Bunu da ekolojik rekabet olarak ifade edebiliriz. Ekolojinin diğer bilim dallarından ve biyolojiden ayrılan bir yönü de, ekolojinin bir canlıya ait organları ve bu ortam ile çevresindeki cansız ortam arasındaki ilişkileri İnceleme sorumluluğunu da üstlenmiş olmasıdır. Ekolojinin tarifi bir çok yönden yapılmış ve bir çok kere de değişime uğradığı görülmüştür. Bilindiği gibi ilk defa canlı organizmalar arasında ilişkiler öne çıkarılmış ve zamanla gelişen ortam İçinde ilişkiler ağırlık kazanmış, bu suretle ortamın yapısı, karakteri, hatta çeşitli su içi sistemleri incelenmiş ve canlı organizmalarla ortam arasındaki ilişkileri inceleyen bilim kolu olarak ortaya çıkmış ve zamanımızda önemli sorunların çözülmesine ışık tutmuştur.
Ekolojinin Prensipleri
a. Dayanışma: Ekoloji uzmanı Barry Commoner'a göre ekolojinin önemli kuralı, herşeyin bir diğerine ilişkin olmasıdır. Yani, bir organizmanın çalışmasını sürdürebilmesi için diğer bir organizma ile bağlı ve onun etkileşim alanı içinde faaliyet göstermesi gerekir. Ormanlar, ağaçlardan dökülen yaprakların, yine ağaçların kendi kökleri tarafından emilerek, besin maddelerini sağlayabilmeleri için, bulunduğu alandaki mikroskobik organizmalara ihtiyaç gösterir.
b. Sınırlama: Ekosistem içinde hiçbir organizma ya da tür sonsuz büyümez. Yörenin hayvan ve bitki türleri (Flora ve Fauna)'nin toplam sayıları ekosistem kaynaklarına uygun olmalıdır. Örneğin; Dünyanın genel ekosisteminde toplam hayvan enerjisi organik bileşiklerde bulunan güneş enerjisi miktarı ile sınırlanmıştır.
c. Bağlılık: Canlılar ve cansızlar arasında karmaşık, anlaşılması zor karşılıklı bir ilişki vardır. Canlılar yaşamak için birbirlerine bağımlıdırlar. İnsanlar, 02 alabilmek için bitkilere bağımlıdırlar. Bitkiler ise, fotosentez için gerekli CO2'yi havadan alırlar. Havadaki CO2'nin sürekli yenilenmesi, bitkileri, insan ve hayvanları bağımlı kılar.
Yorumlar
Yorum Gönder