Yeryüzündeki Basınç Kuşakları

Termik Basınç Kuşakları

Ekvatoral Alçak Basınç Kuşağı (Tropikal Siklon)

Dünya geoit olduğu için, dik ve dike yakın açılarla gelen güneş ışınları ekvator ve çevresini daha çok ısıtır. Ayrıca ekvator ve çevresinde ışıma ile sıcaklık kaybı azdır. Buna bağlı olarak, ekvator boyunca kuşak biçiminde sıcaklığa bağlı bir alçak basınç alanı oluşur. Bu sürekli basınç alanına ekvatoral alçak basınç kuşağı denir. Bu basınç kuşağı kışın güneye, yazın da kuzeye doğru genişler.

Kutuplar Yüksek Basınç Kuşağı (Polar Antisiklon)

Dünya geoit olduğu için, çok dar açılarla gelen güneş ışınları kutuplar ve çevresini daha az ısıtır. Ayrıca kutuplar ve çevresinde ışıma ile sıcaklık kaybı fazladır. Buna bağlı olarak, kutuplar çevresinde kuşak biçiminde düşük sıcaklığa bağlı bir yüksek basınç alanı oluşur. Bu sürekli basınç alanlarına kutuplar yüksek basınç kuşakları denilmektedir. Bu basınç kuşağı kışın genişler, yazın da daralır.

Yeryüzündeki Sürekli Basınç Kuşakları

Dinamik Basınç Kuşakları

Ekvator Üstü Yüksek Basınç Kuşağı (Subtropikal Antisiklon)

Ekvatoral alçak basınç kuşağı boyunca ısınan hava kütleleri yükselerek soğuyup yoğunlaşır. Bu hava kütlelerinin yükselişi belirli bir yükseklikte sona erer. Bu defa hava kütleleri yatay yönde, kuzeye ve güneye doğru hareket etmeye başlar. Bu hava kütlelerine ters alizeler adı verilir. Ters alizeler, 30° kuzey ve güney enlemleri civarında, Yer Yuvarlağı'nın kendi ekseni etrafında dönmesi, yer çekimi ve soğumadan dolayı alçalır. Hava kütlelerinin alçaldığı alanlarda basınç yükseldiği için, 30° kuzey ve güney enlemleri civarında kuşak biçiminde ve sürekli yüksek basınç alanları oluşur. Bunlara dinamik yüksek basınç kuşakları denir. Asor ve Havai yüksek basınç merkezleri bu kuşak içinde yer alır.

Kutup Altı Alçak Basınç Kuşağı (Polar Siklon)

Sıcak olan batı rüzgârları ile soğuk olan kutup rüzgârları 60° enlemleri civarında karşılaşırlar. Bu hava kütleleri bir hava cephesi boyunca yükselir. Bu yükselme sırasında soğuk hava ağır olduğu için alta girer, hafif olan sıcak hava ise üstte kalır. Bu durum basıncın düşmesine neden olur. Basıncın düşmesinde ısınmadan çok hava hareketinin etkisi vardır. Hava kütlelerinin yükseldiği alanlarda basınç düştüğü için, 60° kuzey ve güney enlemleri civarında kuşak biçiminde ve sürekli alçak basınç alanları oluşur. Bunlara da dinamik alçak basınç kuşakları denilmektedir. İzlanda ve Aleut alçak basınç merkezleri bu kuşak içinde yer alır.

Basınç konusuna dönmek için buraya tıklayın.