Yoğunlaşma
Bağıl nem % 100 olduğu zaman hava, nem bakımından doyma noktasına gelmiş demektir. Doyma noktası aynı zamanda yoğunlaşma noktasıdır. Bağıl nemlilik havanın yoğunlaşma noktasına ne kadar yakın veya uzak olduğunu gösterir. Havadaki nemin su zerrecikleri ya da buz kristalleri haline geçmesine yoğunlaşma denir. Havadaki bağıl nem % 100'ü aştığı zaman (doyma miktarının geçilmesi), hava su buharının fazlasını taşıyamaz. Fazla olan su buharı sıvı ya da katı hale dönüşür.
Yoğunlaşma iki şekilde gerçekleşir:
Yüksek kesimlerde, çok küçük su taneciklerinin biraraya gelmesiyle oluşan yoğunlaşma bulut olarak bilinir.
Bulutlar da oluştukları yükseklikler dikkate alınarak üç gruba ayrılır:
Saçak, tüy ya da ince iplikler biçimindeki bulutlardır. Yerden itibaren 7000 metrenin daha da üzerinde yer alırlar. Yüksek bulutlar genelde yağış getirmezler. Bu tür bulutlar, gezici bir alçak basıncın yaklaştığının ve havanın bozacağının göstergesidir.
Kümeler biçimindeki bulutlardır. Yerden itibaren 3000 - 7000 metre yükseklikleri arasında yer alırlar.
Genelde alt kısımları düz ve siyah olur. Alt kısımlarının düz olmasının nedeni yoğunlaşmanın aynı seviyeden başlamasıdır. Siyah olmasının nedeni de iri su taneciklerinden oluşmasıdır. Bu gruptaki bazı bulutlar yükseklere doğru büyür ve sağanak şeklinde yağmurlar getirir.
Yer'in üstünde asılı bir gri tabaka gibi duran koyu renkli bulutlardır. Yerden itibaren 3000 metre yüksekliklere kadar yer alırlar. Genelde yağışlara yol açarlar.
Bulutluluk ise belirli bir anda, gökyüzünün bulutlarla kaplı kısmının tüm gökyüzüne olan oranıdır. Bulutluluk oranı çeşitli aynalardan oluşan ve nefometre adı verilen bir cihazla ölçülür. Meteoroloji istasyonlarında ölçülen bulutluluk, gökyüzünün oranı 10 kabul edilerek sınıflandırılır.
Yeryüzüne çok yakın oluşmuş ya da yeryüzüne çökmüş bulutlara sis denilmektedir.
Sıcak ve nemli bir havanın daha soğuk bir yerle temas etmesi sonucunda sis meydana gelir. Ayrıca sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması da sislerin oluşumuna yol açar. Sisler, görüş mesafesini azaltarak kara ve deniz ulaşımını zorlaştırır. Büyük kentler üzerinde uzun süre dağılmayan sisler hava kirliliğinin artmasına neden olur. Sislerin; kara sisleri, kıyı ve deniz sisleri ve yamaç sisleri gibi çeşitleri vardır.
• Rüzgar, ılık denizlerden soğuk karaya eserse karada sis oluşur.
• Rüzgar, sıcak denizlerden soğuk denizlere esince soğuk sular üzerinde sis oluşur.
• Rüzgar, sıcak karalardan soğuk denizlere esince deniz üzerinde sis oluşur.
• Serin denizler üzerindeki alçalma hareketi deniz üzerinde sis oluşturur.
• Yere dokunan yoğunlaşmalarda sis, yükseklerde ise bulut oluşur.
• Sıcak cephelerden alttaki soğuk hava içine doğru olan yağış yerde sis oluşturur.
Nemlilik ve Yağış konusuna dönmek için tıklayınız.
Atmosferde meydana gelen yoğunlaşma olaylarının temel nedeni sıcaklığın düşmesi, yani soğumadır. Çünkü, soğuyan havanın taşıyabileceği nem miktarı düşer ve fazla nem yoğunlaşır.
Yoğunlaşma iki şekilde gerçekleşir:
Bulut
Yüksek kesimlerde, çok küçük su taneciklerinin biraraya gelmesiyle oluşan yoğunlaşma bulut olarak bilinir.
Bulutlar da oluştukları yükseklikler dikkate alınarak üç gruba ayrılır:
Yüksek Bulutlar (Sirüs'ler)
Saçak, tüy ya da ince iplikler biçimindeki bulutlardır. Yerden itibaren 7000 metrenin daha da üzerinde yer alırlar. Yüksek bulutlar genelde yağış getirmezler. Bu tür bulutlar, gezici bir alçak basıncın yaklaştığının ve havanın bozacağının göstergesidir.
Orta Yükseklikteki Bulutlar (Kümülüs'ler)
Kümeler biçimindeki bulutlardır. Yerden itibaren 3000 - 7000 metre yükseklikleri arasında yer alırlar.
Genelde alt kısımları düz ve siyah olur. Alt kısımlarının düz olmasının nedeni yoğunlaşmanın aynı seviyeden başlamasıdır. Siyah olmasının nedeni de iri su taneciklerinden oluşmasıdır. Bu gruptaki bazı bulutlar yükseklere doğru büyür ve sağanak şeklinde yağmurlar getirir.
Alçak Bulutlar (Stratüsler)
Yer'in üstünde asılı bir gri tabaka gibi duran koyu renkli bulutlardır. Yerden itibaren 3000 metre yüksekliklere kadar yer alırlar. Genelde yağışlara yol açarlar.
Yukarıda anlatılan bulutlar ana bulutlardır. Ancak gökyüzünde özelliklerine göre siro - kümülüs, kümülo - nimbus, siro - stratus gibi adlarla anılan karma bulutlar da oluşur. Ayrıca yağış getiren tüm bulutlara nimbus denilmektedir.
Bulutluluk ise belirli bir anda, gökyüzünün bulutlarla kaplı kısmının tüm gökyüzüne olan oranıdır. Bulutluluk oranı çeşitli aynalardan oluşan ve nefometre adı verilen bir cihazla ölçülür. Meteoroloji istasyonlarında ölçülen bulutluluk, gökyüzünün oranı 10 kabul edilerek sınıflandırılır.
| Bulutluluk oranı 10'da 0-2 arası | Açık gün |
| Bulutluluk oranı 10'da 3-7 arası | Bulutlu gün |
| Bulutluluk oranı 10'da 8-10 arası | Kapalı gün |
Sis
Yeryüzüne çok yakın oluşmuş ya da yeryüzüne çökmüş bulutlara sis denilmektedir.
Sıcak ve nemli bir havanın daha soğuk bir yerle temas etmesi sonucunda sis meydana gelir. Ayrıca sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması da sislerin oluşumuna yol açar. Sisler, görüş mesafesini azaltarak kara ve deniz ulaşımını zorlaştırır. Büyük kentler üzerinde uzun süre dağılmayan sisler hava kirliliğinin artmasına neden olur. Sislerin; kara sisleri, kıyı ve deniz sisleri ve yamaç sisleri gibi çeşitleri vardır.
Başlıca Sis Oluşum Şekilleri
• Rüzgar, ılık denizlerden soğuk karaya eserse karada sis oluşur.
• Rüzgar, sıcak denizlerden soğuk denizlere esince soğuk sular üzerinde sis oluşur.
• Rüzgar, sıcak karalardan soğuk denizlere esince deniz üzerinde sis oluşur.
• Serin denizler üzerindeki alçalma hareketi deniz üzerinde sis oluşturur.
• Yere dokunan yoğunlaşmalarda sis, yükseklerde ise bulut oluşur.
• Sıcak cephelerden alttaki soğuk hava içine doğru olan yağış yerde sis oluşturur.
Nemlilik ve Yağış konusuna dönmek için tıklayınız.
Süper!
YanıtlaSil