Denizler
Deniz ve okyanuslarda, toplam dünya yüzeyini yaklaşık 3 km. kalınlığında (2.1018 ton) bir tabakayla kaplayacak kadar su bulunmaktadır. Çevre kirliliğinin bir parçası olan deniz kirlenmesinde denizlerin en büyük dezavantajı, çevreye atılan hemen her türlü kirleticinin çeşitli yollardan denizlerde son bulmasıdır. Bu açıdan deniz suyunun doğal özelliklerinin bilinmesinde fayda vardır.
Sıcaklık: Genellikle tüm deniz sularında yüzeyden dibe doğru sıcaklık azalması mevcut olup, bu azalma 28 derece ile 30 dereceden -2 dereceye kadar olmaktadır. Deniz suyu sıcaklığının yüzeyde en sıcak olduğu yerlerin tropiklerarası kuşakta yer aldığı tropiklerden yüksek enlemlere doğru gidildikçe ısı derecesi düşer.
Akıntılar: Sınırlı bir su kütlesinin belirli bir yönde hareketi "akıntı" olarak isimlendirilir. Denizlerde akıntıların meydana gelmesinde iki tür kuvvet rol oynar: Ana kuvvetler ve yan kuvvetler.
Ana kuvvetler, akıntıları başlatan kuvvetlerdir. Bunlar; rüzgâr, atmosfer basıncı değişimleri, gel-git ve termo-dinamik süreçlerdir. Yan kuvvetler ise,, sürtünme ve coriolis kuvvetidir.
Yoğunluk: Yoğunluk, deniz suyunun en önemli özelliklerinden biridir. Çünkü, yoğunluk deniz suyunda türbülans, tabakalaşma ve suyun dikey doğrultudaki hareketlerini etkilemektedir. Deniz suyunun yoğunluğu sıcaklık, tuzluluk ve basınca bağlı olarak değişmekte olup, genellikle ortalama yoğunluk 1.0276 gr/cm3 dür.
Optik özellik: Deniz suyu çeşitli yapı ve boyutta askıda organik ve çözünmüş maddeler ihtiva eder. Bu maddelerin varlığı deniz suyunun optik özelliğine etki ederek geçirgenliğini azaltır.
Tuzluluk: Deniz suyunun bileşimi, elementlerin yeryüzündeki bolluk oranlarına ve elementlerini oluşturduğu bileşimlerinin kimyasal özelliklerine bağlı olarak oluşur. Okyanuslarda tuzluluk normal olarak %o 33-37 arasındadır. Deniz suyundaki tuzlardan en çok bulunanları; % 3 NaCI, % 1.9 klorür, % 1.1 sodyum iyonudur. Buna göre; deniz suyunda en çok bulunan iyon, klorür iyonudur.
Asidik ve bazik özellik: pH, bir ortamın asit veya alkalinliğini tayine yarar. pH, 0-14 arasında oynar. Deniz suyunun pH değeri 7.5 - 8.4 arasında değişir. Tüm okyanuslar için ortalama değer, 7.8'dir.
Deniz Suyunda Çözünmüş Gazlar: Çözünmüş gazların başlıcaları oksijen, azot, argon ve karbondioksittir. Karbondioksitin çözünürlüğü oksijen ve azota oranla çok büyüktür.
Organik madde: Deniz ortamında organik madde sürekli bir döngü halindedir.
Sıcaklık: Genellikle tüm deniz sularında yüzeyden dibe doğru sıcaklık azalması mevcut olup, bu azalma 28 derece ile 30 dereceden -2 dereceye kadar olmaktadır. Deniz suyu sıcaklığının yüzeyde en sıcak olduğu yerlerin tropiklerarası kuşakta yer aldığı tropiklerden yüksek enlemlere doğru gidildikçe ısı derecesi düşer.
Akıntılar: Sınırlı bir su kütlesinin belirli bir yönde hareketi "akıntı" olarak isimlendirilir. Denizlerde akıntıların meydana gelmesinde iki tür kuvvet rol oynar: Ana kuvvetler ve yan kuvvetler.
Ana kuvvetler, akıntıları başlatan kuvvetlerdir. Bunlar; rüzgâr, atmosfer basıncı değişimleri, gel-git ve termo-dinamik süreçlerdir. Yan kuvvetler ise,, sürtünme ve coriolis kuvvetidir.
Yoğunluk: Yoğunluk, deniz suyunun en önemli özelliklerinden biridir. Çünkü, yoğunluk deniz suyunda türbülans, tabakalaşma ve suyun dikey doğrultudaki hareketlerini etkilemektedir. Deniz suyunun yoğunluğu sıcaklık, tuzluluk ve basınca bağlı olarak değişmekte olup, genellikle ortalama yoğunluk 1.0276 gr/cm3 dür.
Optik özellik: Deniz suyu çeşitli yapı ve boyutta askıda organik ve çözünmüş maddeler ihtiva eder. Bu maddelerin varlığı deniz suyunun optik özelliğine etki ederek geçirgenliğini azaltır.
Tuzluluk: Deniz suyunun bileşimi, elementlerin yeryüzündeki bolluk oranlarına ve elementlerini oluşturduğu bileşimlerinin kimyasal özelliklerine bağlı olarak oluşur. Okyanuslarda tuzluluk normal olarak %o 33-37 arasındadır. Deniz suyundaki tuzlardan en çok bulunanları; % 3 NaCI, % 1.9 klorür, % 1.1 sodyum iyonudur. Buna göre; deniz suyunda en çok bulunan iyon, klorür iyonudur.
Asidik ve bazik özellik: pH, bir ortamın asit veya alkalinliğini tayine yarar. pH, 0-14 arasında oynar. Deniz suyunun pH değeri 7.5 - 8.4 arasında değişir. Tüm okyanuslar için ortalama değer, 7.8'dir.
Deniz Suyunda Çözünmüş Gazlar: Çözünmüş gazların başlıcaları oksijen, azot, argon ve karbondioksittir. Karbondioksitin çözünürlüğü oksijen ve azota oranla çok büyüktür.
Organik madde: Deniz ortamında organik madde sürekli bir döngü halindedir.
Yorumlar
Yorum Gönder